1. Hồi nhỏ ở nhà tranh vách đất nên có nhiều loài vật, côn trùng 'sống chung' như: Chim, chuột, dơi, ruồi, muổi, cóc, nhái, bò cạp, rít, gián, dế, kiến, giun... thậm chí thỉnh thoảng có cả rắn độc!
Thế nhưng không biết tại sao bọn nhỏ chúng tôi chỉ quan tâm đến kiến.
Xem kiến đen là phe ta và kiến đỏ là địch!
Suốt ngày tìm đốt tổ địch rồi đem xác địch bỏ trước tổ ta, thích thú đốc thúc phe ta tha xác địch về tổ.
2. Sống trong khói lửa chiến tranh ở địa đầu giới tuyến.
Dần bọn chúng tôi đồng hóa kiến đen là VN, kiến đỏ là VC và vẫn miệt mài tiêu diệt kiến đỏ ưu ái kiến đen !
Suốt tuổi ấu thơ ta và địch trong chúng tôi là thế.
3. Tuổi thơ mãi miết cùng kiến ta kiến địch cũng chóng qua.
Bom đạn cuộc chiến ngày càng khốc liệt.
Chuyện ta và địch dần không còn là quy ước nữa, nó thấm dần và chi phối đời sống hằng ngày của mỗi chúng tôi.
Ban đầu qua các trò chơi giả lập chiến trận sau đó là một sự thật hoàn toàn:
Tổng động viên !
Ở tuổi mười bảy, ngỡ ngàng với cái sự thật oái oăm: Ta sẽ là ta thật, địch cũng bằng xương bằng thịt thật, bắn thật, giết thật, chết thật ! Sẽ như thế thật...nhưng tại sao vậy ?
4. May thay, cuộc chiến kết thúc trước khi chúng tôi làm ta thật.
Và cái rủi đi kèm là: bên trước đây là ta thì nay là địch và bên địch nay lại là ta.
Làm sao đây ?
Vậy sự thật ở đâu?
Đâu là ta đâu là địch đây!
...
5. Nhớ thần Kim Quy bảo Trọng Thủy: 'địch ngồi sau lưng ngươi đó'!
Địch lại có thể là người thân yêu của ta ư?
Người thân yêu của ta có xem ta là địch không ?
6. Lại nhớ xưa xem một phim về chiến tranh:
Phim được kết thúc bằng cảnh chiều tàn trên một bãi chiến trường, ngổn ngang xác người, vương đầy khói súng, hai anh lính khác phe, hốc hác tả tơi tựa vai nhìn sâu vào mắt nhau, rồi như chợt ngộ ra điều gì, thân ái dìu nhau đi về phía chân trời xa thẳm!
7. Cuộc sống này cứ mãi địch ta, ta địch ư ?
Cứ phải mãi thế ư !
...
Biết đến bao giờ ?
